14 kwietnia - Święto Chrztu Polski - Publiczna Szkoła Podstawowa SPSK w Wierzbiu

W 2019 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął ustawę zakładającą ustanowienie dnia 14 kwietnia państwowym Świętem Chrztu Polski. „Nie da się rozłączyć przyjęcia chrztu i początków państwowości polskiej (…)” – tak decyzję o ustanowieniu 14 kwietnia świętem narodowym Chrztu Polski argumentowali posłowie.

W okresie bezpośrednio poprzedzającym decyzję

o chrzcie, Mieszko I, władca Polan, walczył z plemionami Wieletów, którzy zamieszkiwali tereny między rzekami Odrą i Łabą. Zagrożenie ze strony Wieletów zmusiło Mieszka I do szukania sojuszników. Znalazł ich u swoich czeskich sąsiadów. Ślub Mieszka I z Dobrawą, córką księcia czeskiego Bolesława I Srogiego, był przypieczętowaniem sojuszu polsko-czeskiego. Otworzył on drogę do przyjęcia chrztu przez polskiego księcia i rozpoczęcia chrystianizacji jego państwa. Czechy były już od kilkudziesięciu lat krajem chrześcijańskim. Prawdopodobnie warunek chrztu znalazł się w negocjacjach poprzedzających sojusz

i umowę małżeńską.

Doceniając i eksponując dziejowe znaczenie tego wiekopomnego aktu, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 13 kwietnia 2016 roku ogłosił przyjęcie specjalnej uchwały w Rok Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski:

„W 1050. rocznicę przyjęcia chrześcijaństwa na naszych ziemiach wyrażamy wdzięczność twórcom państwowości i wszystkim pokoleniom Polaków, którzy wiernie trwali przy zasadach wyznaczających naszą tożsamość. Dziejowa decyzja księcia Mieszka I, który dzięki czeskiej księżnej Dobrawie przyjął chrzest w roku 966, włączyła nas w krąg cywilizacyjny Europy Zachodniej, co zostało rychło potwierdzone na Zjeździe Gnieźnieńskim w 1000 roku. Wspólnota łacińskiej Europy dzięki Polsce poszerzała swój zasięg, gdy pochodząca z Węgier św. Jadwiga, królowa, pojęła za męża Władysława Jagiełłę, pierwszego z wielkiej dynastii, za czasów której powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów, państwo tolerancji i wielu kultur, stanowiące ewenement ustrojowy na skalę ówczesnego świata. Chrześcijaństwo przyniosło nam zbiór wartości, wyznaczyło kanon kultury duchowej i materialnej. Pod jego znakami broniliśmy europejskiego dziedzictwa w roku 1683 – roku Wiktorii Wiedeńskiej, i w roku 1920 – roku zwycięskiej Bitwy Warszawskiej. W długich dziejach chwały, ale i upadku Rzeczypospolitej, Naród Polski trwał dzięki sile ducha, dzięki przykładowi męczenników, od św. biskupa Wojciecha do bł. księdza Jerzego Popiełuszki. Wyrazem tego trwania było milenijne zwycięstwo 1966 roku, poprzedzone Jasnogórskimi Ślubami Narodu i Wielką Nowenną ks. kard. Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Tysiąclecia. Wielki przełom historyczny współczesnego czasu, jakim było powstanie ruchu „Solidarności”, nie byłby możliwy bez inspiracji duchowej, jaką przyniósł Polsce święty papież Jan Paweł II. Jego wybór na Stolicę Piotrową i pierwsza wizyta w Ojczyźnie pozwoliły narodowi poczuć się wspólnotą. To pod znakami i symbolami chrześcijańskimi, jak Krzyż i otoczony czcią obraz Matki Bożej Częstochowskiej, odbyła się wielka przemiana zniewolonego narodu, która pozwoliła odzyskać upragnioną wolność i odbudować niepodległe państwo. Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej na Zgromadzeniu Narodowym apelują o uczczenie Jubileuszu 1050. rocznicy Chrztu Polski: niech to źródło, z którego czerpały pokolenia, pozostanie obecne w naszych czasach i w przyszłości” (Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w 1050. rocznicę Chrztu Polski).

Nie znamy dokładnej daty chrztu, większość historyków uznaje jednak, że prawdopodobnie odbyło się to w Wielką Sobotę 14 kwietnia 966 r.

Miejsce chrztu Mieszka I nie zostało wymienione w źródłach kronikarskich, ale historycy dowodzą, że to doniosłe wydarzenie nastąpiło

w jednym z głównych grodów monarchii w Poznaniu, na Ostrowie Lednickim albo w Gnieźnie (Lednica– jezioro w Polsce, na Pojezierzu Gnieźnieńskim w Wielkopolsce, Ostrów Lednicki – największa z pięciu wysp na jeziorze Lednica) Najwięcej argumentów przemawia za Poznaniem i Ostrowem Lednickim, gdzie odnaleziono ślady po baptysteriach (budowla wznoszona przez chrześcijan, przeznaczona do wykonywania obrzędu chrztu) z tego okresu.

Chrzest księcia Polan, Mieszka I oraz jego najbliższego otoczenia, prawdopodobnie w Wielką Sobotę 966 roku, a w konsekwencji akt chrztu Polski, miał doniosłe znaczenie dla przebiegu integracji plemion polskich pod władzą Piastów i kształtowania się chrześcijańskiej tożsamości naszego narodu. Przyjęcie chrztu przez Polskę zmieniło umysłowość naszych przodków, przede wszystkim zaś odmieniło oblicze całego narodu pod względem kulturalno-społecznym, moralnym i polityczno-państwowym. Książę i poddani zostali włączeni do społeczności Kościoła rzymskokatolickiego, jednocześnie stali się częścią świata kultury łacińskiej. Chrześcijaństwo wniosło z sobą wypracowane normy współżycia społecznego na podwalinach miłości Boga i bliźniego, a dzięki niemu naturalne więzi rodziny, osady, stanu społecznego, prawa

i Ojczyzny zostały wzmocnione. Chrześcijaństwo przyniosło im prawdy o możliwości odpuszczenia grzechów i zbawienia. Nowa wiara powstrzymywała m.in. od zemsty rodowej i pojedynków, wzywała do wzajemnej miłości, przebaczenia win i miłosierdzia. Zapoczątkowana przez przyjęcie chrześcijaństwa przemiana obejmowała wszystkie sfery życia ludzkiego.

W następstwie chrztu doszło do kolejnego wydarzenia o fundamentalnym znaczeniu dla polskiego państwa i Kościoła, mianowicie do utworzenia w latach 999-1000 metropolii kościelnej ze stolicą w Gnieźnie. W jej ramach powołano biskupstwa we Wrocławiu, w Krakowie

i Kołobrzegu, co umocniło zewnętrzną i wewnętrzną pozycję państwa, równocześnie w istotny sposób wzmocniło oddziaływanie Kościoła

i przyspieszyło chrystianizację.

Do wydarzenia chrztu Polski niejednokrotnie nawiązywał święty Jan Paweł II. Nie tylko często przypominał on rodakom chrześcijańską genezę ich kultury, ale także zauważał konieczność duchowej transformacji całej wspólnoty religijno-kulturowej, do której Polacy weszli

za sprawą chrztu10. 17 maja 1984 roku w przemówieniu wygłoszonym w Watykanie do pielgrzymów z okazji 40. rocznicy bitwy pod Monte Cassino papież powiedział: „Poprzez przyjęcie chrztu Ojczyzna nasza na stałe została związana z Rzymem, ze Stolicą Piotrową i chrześcijańską kulturą Zachodu. Tak było przez całe pierwsze tysiąclecie naszych dziejów. Wierzymy, że będzie tak i przez następne tysiąclecia, i że nic

nie zdoła Polski odciąć od źródeł chrześcijaństwa i chrześcijańskiej kultury”. Z kolei w przemówieniu do biskupów polskich z 14 lutego 1998 roku papież Jan Paweł II tak mówił o znaczeniu przyjęcia chrztu: „Polska weszła w krąg kultury chrześcijańskiego Zachodu i zaczęła budować swą przyszłość na fundamencie Ewangelii. Od tamtych czasów staliśmy się pełnoprawnymi członkami europejskiej rodziny narodów

ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami. Wespół z innymi narodami Europy jesteśmy współtwórcami, a zarazem dziedzicami jej bogatej historii i kultury”.

Scenę przyjęcia chrztu przez Mieszka I i jego lud upamiętnił Jan Matejko, malując w roku 1889 obraz olejny pt. „Zaprowadzenie chrześcijaństwa R.P. 965”. Dzieło znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie.